“Stel dat de moeder de zorg voor de kinderen heeft”, schetst Wim de Zwart van adviesbureau De Scheidingsplanner. “Dan wil zij meestal in het huis blijven wonen, zodat de kinderen, behalve die scheiding, niet nog een klap te verwerken krijgen doordat ze hun huis uit moeten. Als zij dat niet kan betalen, kan dat tot problemen leiden.”
“In dat geval kun je naar de rechter gaan voor een voorlopige voorziening. De persoon die de zorg voor de kinderen draagt, blijft dan in ieder geval voor de duur van de echtscheidingsprocedure in het huis wonen.”
Zwart ziet een onderscheid tussen de man-vrouwrol en de vader-moederrol. Mensen die zich de laatste rol aan weten te meten, stellen in zijn ervaring het welzijn van de kinderen beter voorop. “Maar dat is met alle emoties die bij een scheiding komen kijken wel moeilijk”, nuanceert hij.
Bankzaken
Ga eerst scheiden, is zijn advies. “De bank vraagt voor het aangaan van een nieuwe hypotheek naar het convenant. Als je dat nog niet hebt, krijg je hoogstwaarschijnlijk geen nieuwe lening. Het zou handig zijn als banken zich wat flexibeler op zouden stellen en bijvoorbeeld met een voorlopig scheidingsconvenant genoegen zouden nemen”, vindt Zwart.
“Bij een scheiding komt er veel op mensen af, ook op financieel gebied”, stelt Jelle Wijkstra van De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). “Zo moeten de gezamenlijke bankzaken, waaronder een eventuele hypotheek, worden afgewikkeld. Omdat de omstandigheden en wensen van klanten verschillen, gaat het hier altijd om maatwerk.”
In 2013 heeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) verduidelijkt hoe kredietverstrekkers kunnen omgaan met de hypotheeknormen bij een relatiebreuk. De tijdelijke regeling hypothecair krediet biedt de mogelijkheid om in geval van echtscheiding af te wijken van de leennormen als dit verantwoord is. Dat moet dan wel gemotiveerd worden.
“De kredietverstrekker kan hierdoor afwijken van de normen die bij initiële verstrekking van een hypotheek worden gehanteerd”, aldus Wijkstra. “Uitgangspunt is dat financiële problemen en gedwongen verkoop van de woning zoveel mogelijk voorkomen moet worden. Als dat ook verantwoord is voor de consument.”
“De kredietverstrekker moet in dit geval beoordelen of er een houdbare financiële situatie gecreëerd kan worden. Het is daarom goed om contact op te nemen met de bank voor een passend advies.”
Fiscale voordelen
Advocaat familierecht en scheidingsmediator Martine de Menthon Bake raadt aan om geen overhaaste stappen te nemen. “Je wilt het fiscaal partnerschap niet te snel frustreren met een echtscheidingsverzoek of wijziging van inschrijving basisregistratie personen.”
“Het fiscaal partnerschap biedt de mogelijkheid om optimaal gebruik te maken van de fiscale mogelijkheden. Zoek eerst echt goed uit of en, zo ja, hoe je daar nog gebruik van kunt maken voor je woning, alimentatie en hypotheek. Dat kan wat financiële ruimte geven. En geld is een ongelooflijk goed smeermiddel als je uit elkaar gaat.”
Vanaf het moment dat de woning niet meer je hoofdverblijf is en je de woning hebt verlaten, heb je nog maximaal twee jaar recht op de hypotheekrenteaftrek voor die woning. Ook als je een nieuwe woning gekocht hebt en daarin woont, kun je voor die eerste woning de hypotheekrente ook aftrekken, legt De Menthon Bake uit.
Verder is belangrijk dat de hypotheekrenteaftrek voor de woning beperkt is tot je aandeel in de woning. Als je in gemeenschap van goederen bent getrouwd, kun je dus maar de helft van de hypotheekrente aftrekken tot twee jaar na vertrek.
“Mijn ervaring is dat op basis van een voorlopig convenant wel een voorlopig hypotheekadvies of hypotheekindicatie kan worden verkregen. Een fiscaal adviseur kan je helpen bij het in kaart brengen van de fiscale mogelijkheden en/of het fiscaal optimaliseren van de afspraken, waardoor jullie niet onnodig geld laten liggen”, aldus De Menthon Bake.
Stemming
Hoe de stemming aan tafel is, is meestal afhankelijk van de reden van de breuk, maar in de ervaring van De Menthon Bake willen de meeste mensen wel snel in gesprek met elkaar. Al dan niet met een advocaat of mediator. Niemand heeft baat bij een juridische strijd. “Het kost enorm veel negatieve energie en geld.”
“Hoe moeilijk het ook is en hoe boos je ook bent. Ga toch met elkaar om de tafel. Hoe sneller je dat doet en een regeling treft, hoe sneller je de deur achter je dicht kan trekken.”
